Kasze nie tylko w tradycyjnej odsłonie – odkrywamy je na nowo
4 kwietnia 2025
super easy
Kasza gryczana z gulaszem, krupnik czy gołąbki z kaszą i grzybami – potrawy z kaszami nieodłącznie kojarzą się z tradycyjną polską kuchnią. I nie bez przyczyny, bo gościły w jadłospisie naszych przodków od wieków. Dziś obok podawania kasz w ciekawej formie, nawiązującej do tej tradycyjnej, coraz częściej wykorzystuje się je również w przepisach inspirowanych kuchniami z różnych stron świata. Piotr Kucharski, kucharz i ambasador marki Kupiec, podpowiada, jak zaskoczyć bliskich sycącym i zdrowym daniem z kaszą w nowej odsłonie!
Kasze są źródłem wielu składników odżywczych w diecie – to prawdziwa skarbnica! Zawierają m.in. błonnik pokarmowy wspomagający trawienie i regulujący pracę jelit, witaminy z grupy B wpływające na pamięć, samopoczucie i metabolizm oraz składniki mineralne jak żelazo, magnez i cynk. Ten pełnowartościowy składnik warto uwzględnić w menu również ze względu na wyjątkowy smak, który komponuje się zarówno z potrawami mięsnymi, jak i wegetariańskimi. A wszystko zaczęło się już wieki temu…
Nie tylko chleb i ziemniaki
W jadłospisie naszych przodków królowały zboża, a wśród nich m.in. właśnie kasze, stanowiące podstawę żywienia. Jako pierwsza na stołach pojawiła się kasza jaglana, wytwarzana z prosa. Była ona charakterystycznym daniem kuchni staropolskiej, podawanym z masłem, skwarkami lub słodkim mlekiem. Popularnością cieszyła się też kasza jęczmienna, szczególnie pęczak. Nieco później – bo przypuszcza się, że razem z Tatarami – w jadłospisie naszych przodków pojawiła się kasza gryczana.
Kasze były produktami dostępnymi ze względu na warunki klimatyczne, łatwymi do przechowywania i trwałymi, a do tego sycącymi. Z tych powodów zyskały popularność zarówno pod chłopskimi strzechami, jak i na dworach szlacheckich, a nawet królewskich. Przyrządzano z nich zarówno dania proste, np. kluski czy gęste zupy, jak i wykwintne. Stanowiły dodatek do mięs, podstawę wyrobów półmięsnych, tzw. kiszek, ale były też jadane na słodko – z serem lub suszonymi owocami[1].
Jak się zatem stało, że w pewnym momencie przestały królować na polskich stołach? W XIX w. zostały wyparte przez ziemniaki, które – choć z początku nie zyskały uznania Polaków, którzy nie wiedzieli, w jaki sposób je przyrządzać – z czasem stały się podstawowym produktem żywnościowym[2]. Dziś ponownie docenia się kasze – tylko jak przygotować je w zaskakujący i niebanalny sposób, bez tłustych sosów?
Podróż z kaszą dookoła Polski i świata
Kasze mogą stanowić podstawę posiłku lub dodatek do niego. Można z nich też „wyczarować” smaczne potrawy – a to dzięki różnorodności samych kasz i różnicach w smaku poszczególnych z nich. O ile gryczana ma wyrazisty, lekko orzechowy smak, o tyle jaglana czy jęczmienna charakteryzuje się delikatnością i nutą słodyczy.
Kasze różnego rodzaju stanowią nie tylko urozmaicenie codziennego jadłospisu i dobrą alternatywę dla ziemniaków czy makaronu, ale też doskonale sprawdzą się na specjalne okazje, w nieco bardziej wyszukanych przepisach. Warto eksperymentować i inspirować się zarówno zróżnicowaną kuchnią poszczególnych regionów Polski, jak i sięgać po przepisy z najdalszych zakątków świata. Wtedy możemy liczyć na prawdziwe bogactwo smaków. Potrawka z kurczaka po kaszubsku (Frekase) czy gulasz po mazursku z kaszą gryczaną prażoną, a może marokański tagine warzywny z kaszą kuskus albo bliskowschodni pilav z kaszą bulgur? – każdy znajdzie potrawę zaspokajającą jego kubki smakowe – mówi Piotr Kucharski, kucharz i ambasador marki Kupiec.
Kasze świetnie komponują się z warzywami, mięsem, a także w roli dodatków do sałatek, co daje szerokie możliwości kulinarne. Żeby wydobyć pełnię ich smaku, warto przygotować je w odpowiedni sposób:
Przed ugotowaniem warto przepłukać kaszę, szczególnie gryczaną i jaglaną. To dobry sposób na pozbycie się możliwej goryczy. Kiedy już przystąpimy do jej gotowania, zachowajmy odpowiednie proporcje – w większości typów kasz będzie to 2:1 (woda:kasza) – i gotujmy ziarna na małym ogniu – radzi kucharz – Warto też ugotować kaszę wcześniej, wystudzić ją i wykorzystać ponownie. Dzięki temu w ziarnach wytworzy się dodatkowo skrobia oporna, która nie tylko zmniejszy ilość dostarczonej energii, ale też obniży indeks glikemiczny posiłku i wydłuży uczucie sytości. To dodatkowa korzyść – z niewątpliwej smakowej – z szerokiego stosowania kasz w jadłospisie – dodaje.
Zainspiruj się!
Po inspirujące przepisy sięgnij do bezpłatnego e-booka Piotra Kucharskiego „Kasza w kuchniach regionalnych”: https://kupiec.pl/catalog/KUPIEC–Przepisy-Kasze/.
[1] J. Radziewicz, Dzieje kaszy w Polsce, „Rolniczy Magazyn Elektroniczny”, nr 83 (styczeń-luty), https://rme.cbr.net.pl/index.php/kultura-i-tradycje-ludowe/1127-dzieje-kaszy-w-polsce (dostęp: 27.03.2025 r.).
[2] J. Dumanowski, M. Kasprzyk-Chevriaux, Jak w Europie pojawiły się ziemniaki?, https://histmag.org/Jak-w-Europie-pojawily-sie-ziemniaki-17758 (dostęp: 27.03.2025 r.).
Dodaj komentarz