Misja: Przetwory na zimę

W ostatnim czasie przedstawiono talerz żywieniowy, który ma na celu zobrazować, jak powinien być skomponowany prawidłowy posiłek. Jak widać, warzywa i owoce powinny stanowić połowę objętości talerza, aby nie tylko dostarczyć odpowiednią ilość cennego błonnika pokarmowego i składników bioaktywnych, ale także wpływać korzystnie na zdrowie i urodę.

Warzywa zebrane w pełni sezonu są z reguły nie tylko smaczniejsze, ale także zawierają znacznie więcej cennych składników odżywczych niż te długo przechowywane czy uprawiane w szklarniach. Wynika to głównie z dłuższej ekspozycji na promienie słoneczne, która dodatnio wpływa na smakowitość surowców.

Ważnym atutem warzyw i owoców sezonowych jest także to, że są one znacznie tańsze, aniżeli te sprowadzanie z różnych krańców świata poza sezonem. Ponadto z reguły stosowane są mniejsze ilości środków grzybobójczych, które bardzo często są niezbędne, aby towar mógł przypłynąć z innego kontynentu.

Dodatkowym plusem domowych przetworów jest to, że mamy pełną kontrolę nad tym, aby surowiec był najwyższej jakości. Powinniśmy zwracać na to szczególną uwagę, aby warzywa i owoce były świeże, nie obite, nie nadgniłe. Warto także zadbać o naturalne procesy konserwowania przetworów np. poprzez pasteryzację, a zdecydowanie unikać nadmiaru soli, cukru i sztucznych związków konserwujących, które niekiedy są dodawane do cukrów żelujących.

Wszystko to razem coraz częściej skłania nas do przygotowywania przetworów na zimę. Dzięki nim możemy w prosty sposób zrealizować zalecenia ekspertów dotyczących prawidłowych proporcji na talerzu.

Przetwory warzywne

Przetwory przygotowane z pomidorów mają znacząco większą ilość likopenu (związku o działaniu przeciwnowotworowym) niż surowe pomidory. Dlatego też domowe passaty, pulpy pomidorowe czy pomidory suszone na słońcu to dobre rozwiązanie.

Passata pomidorowa to produkt uniwersalny i można go wykorzystać do wielu szybkich i zdrowych dań, np. jako baza do zupy pomidorowej z brązowym ryżem, jako baza do sosu pomidorowego do gołąbków czy pęczaku, jako baza do sosu do pieczenia pulpetów mięsnych itd. Sos pomidorowy doprawiony orientalnymi przyprawami to także doskonały warzywny dodatek do Lunch Mixu z bulgurem. Z kolei suszone pomidory to dodatek do kanapek, ale także sałatek i sosów.

Mówiąc o przetworach warzywnych, warto wspomnieć o kiszonkach. Są one niezwykle cenne, nie tylko ze względu na dość dużą zawartość związków aktywnych, ale przede wszystkim ze względu na obecność cennych bakterii kwasu mlekowego, które wspierają nie tylko prawidłową pracę układu pokarmowego, ale cały mikrobiom.

Łącząc dobrodziejstwa płynące z kiszonek z dużą ilością błonnika pokarmowego pochodzącego np. z pełnoziarnistych produktów zbożowych czy warzyw strączkowych, zapewniamy sobie prawidłową pracę jelit, które wpływają na odporność oraz nastrój (coraz więcej badań potwierdza taką zależność).

Ogórki, kapusta, buraki to produkty typowe do kiszenia. Warto także sięgnąć po kalafiora czy pomidory, które także nadają się do kiszenia, a mogą urozmaicać codzienny jadłospis.

Przykładowo, kiszony ogórek to warzywo, które zawsze się sprawdzi jako dodatek do kanapki, wafla zbożowego czy nawet jako baza do szybkiej surówki, bez której nie może się obejść żaden wytrawny obiad, a już na pewno nie – gulasz mięsny z kaszą gryczaną. Dlatego też ogórki kiszone to obowiązkowe zaopatrzenie domowej spiżarni.

Przetwory owocowe

Przetwory owocowe to dżemy, galaretki, powidła, ale także soki i syropy. Owoce jagodowe są szczególnie cennym źródłem związków o działaniu przeciwutleniającym i powinny pojawiać się dość regularnie w diecie – także zimą. Dlatego, planując przetwory, należy sięgać po nie w pierwszej kolejności.

Godne uwagi są ponadto:

• Prawdziwe powidła z dodatkiem gorzkiego kakao – można je wykorzystać nie tylko do naleśników, ale także jako dodatek do twarożku na waflu zbożowym czy kanapce.
• Syrop malinowy (nie za słodki), który jest szczególnie polecany w okresie infekcji górnych dróg oddechowych. Można go rozcieńczać z wodą, ale także serwować jako dodatek do kaszy manny, kukurydzianej czy jaglanego budyniu.
• Dżem truskawkowy (najlepiej słodzony sokiem jabłkowym lub ksylitolem) będący doskonałym dodatkiem do wielu śniadań, np. owsianka z jogurtem z domowym dżemem.

Aby przetwory, które przygotowujemy w domu, były faktycznie zdrowe i wartościowe, musimy przestrzegać zasad higieny ich przygotowania, czasu pasteryzacji, a także wykorzystania opakowań, które są przeznaczone do przechowywania żywności (i jej pasteryzacji, a więc i wysokich temperatur). Nie jest to jednak skomplikowane, warto więc postarać się o domowe przetwory, by cieszyć się nimi w zimie i wczesną wiosną, kiedy dostępność do świeżych produktów jest ograniczona.